Konflikty zbrojne. BBC o obrońcach Bachmutu: Brakuje im amunicji. Nie mają środków na długą wojnę. Żołnierze 17. Batalionu Pancernego ukraińskiej armii rok temu wystrzeliwali ze Obecnie, w sytuacji, gdy nie istnieje już podział świata na dwa bloki polityczno – militarne, konflikty lokalne przestały być zastępczym poligonem rywalizacji dwóch supermocarstw. W większości przypadków nie stanowią zatem bezpośredniego zagrożenia dla światowego pokoju. Mimo, że po rozpadzie bloku wschodniego konflikty lokalne straciły swój wymiar strategiczny, to jednak w dalszym ciągu powodują destabilizację polityczną w poszczególnych regionach i niosą z sobą ogromne cierpienia ludności, śmierć, głód i epidemie. Ponadto istnieje wielkie niebezpieczeństwo wykorzystania w tych konfliktach broni atomowej. W roku 1994 istniało na świecie ponad 50 konfliktów. W 12 krajach na 3 kontynentach trwały wojny domowe. W 1995 roku liczba konfliktów zmniejszyła się do 30, w 1996 roku zgodnie z danymi opublikowanymi w czerwcu 1997 przez sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem w 24 miejscach na świecie rozgrywało się 27 konfliktów zbrojnych – 22 spośród nich rozpoczęły się przed 1989 rokiem. Najważniejsze przyczyny lokalnych konfliktów zbrojnych: Wojny domowe - spowodowane są głównie rywalizacją polityczną, zamachami stanu, przejmowaniem kontroli nad na tle ekologicznym, są coraz częstsze, występują one wtedy, gdy działalność gospodarcza danego państwa powoduje degradację ekologiczną w państwach z nim historyczne, ekonomiczne i psychologiczne sprawiają, że konflikty te o szczególnym natężeniu występują w nowym jest pojawienie się konfliktów zbrojnych w Europie Środkowej i Wschodniej. Po likwidacji systemu komunistycznego w tej części kontynentu ujawniły się tłumione do tej pory antagonizmy narodowościowe i charakter mają współczesne konflikty narodowowyzwoleńcze Rodzą się one głównie w następstwie wzrostu świadomości narodowej jak w Timorze Wschodnim, czy chęci odzyskania państwowości jak w przypadku Tybetu czy Palestyny. Problem niepodległościowy dotyczy tez Kurdów, którzy walczą miedzy innymi z Turcją o własne się, że konflikt wewnętrzny, czyli wojna domowa, ulega umiędzynarodowieniu i „wylewa się” na zewnątrz na skutek zaangażowania państw trzecich. Inna klasyfikacja sporów, to spory o ziemię, spory etniczne, czy spory o władzę. Należy jednak pamiętać, że źródła tych sporów nie występują pojedynczo i nie są nigdy wolne od wszelkiego rodzaju interesów politycznych i ekonomicznych. Konflikty międzynarodowe Przyczyny konfliktówKryzysy i konflikty w Europie po II wojnie światowejKryzysy i konflikty w Ameryce Północnej i Południowej po II wojnie światowejKryzysy i konflikty w Azji po II wojnie światowejKryzysy i konflikty w Afryce po II wojnie światowej 3. Zapytaj uczennice i uczniów, czy na kierunki migracji mają wpływ obecne konflikty zbrojne na świecie. Powiedz, aby na podstawie mapy „Konfliktów zbrojnych” wymienili minimum pięć państw lub regionów, w których obecnie toczy się wojna. Zaproponowane przykłady zapisz na tablicy. Jeżeli jest taka możliwość, Autorzy: Rafał T(…), Marcin R(…), Paweł A(…), Maksym R(…) Wstęp W obecnych czasach pole walki, nazywane też teatrem wojny, podlega ciągłej ewolucji (zarówno pod względem technicznym, jak również taktycznym). Ob-serwując współczesne działania militarne można zauważyć, że konflikty zbrojne charakteryzują się dużą asymetrią sił (konflikty asymetryczne). Asymetria ta czę-sto powoduje, że użycie konwencjonalnych sił i środków w postaci wojsk lądo-wych, powietrznych oraz morskich staje się niewystarczające do zapewnienia od-powiedniej przewagi nad Rafał T(…), Marcin R(…), Paweł A(…), Maksym R(…)Wstęp W obecnych czasach pole walki, nazywane też teatrem wojny, podlega ciągłej ewolucji (zarówno pod względem technicznym, jak również taktycznym). Ob-serwując współczesne działania militarne można zauważyć, że konflikty zbrojne charakteryzują się dużą asymetrią sił (konflikty asymetryczne). Asymetria ta czę-sto powoduje, że użycie konwencjonalnych sił i środków w postaci wojsk lądo-wych, powietrznych oraz morskich staje się niewystarczające do zapewnienia od-powiedniej przewagi nad przeciwnikiem. Słowo asymetria pochodzi z języka greckiego, oznacza pewne naruszenie bądź brak symetrii. Pojęcie to w kwestiach militarnych jest różnie pojmowane, a jego znaczenia zwykle zmienia się od kontekstu lub płaszczyzny odniesienia. Szubrych uważa, że pojęcie to często jest nadużywane, a z konfliktem asyme-trycznym mamy do czynienia „jedynie wówczas, gdy strony konfliktu mają różny status prawno-międzynarodowy (jedna ze stron nie jest podmiotem prawa między-narodowego)” . W przypadku takich konfliktów, w ramach stosowanej taktyki często widuje się stosowanie technik partyzanckich oraz terrorystycznych (zastra-szanie lub ataki na ludność cywilną w celu wywarcia określonej presji politycz-nej). Münkler uważa, że te dwie taktyki należą do dwóch różnych płaszczyzn woj-ny asymetrycznej – defensywnej (metody partyzanckie) i ofensywnej (metody terrorystyczne). Najlepszym i zarazem najczęściej podawanym w literaturze przykładem konfliktu asymetrycznego jest walka o realizację interesów polityczno-religijnych na arenie międzynarodowej jaką jest prowadzona operacja wojskowa przeciw ugrupowaniom terrorystycznym (głównie na terenie Afganistanu), znana pod nie-precyzyjnym terminem Wojny z terroryzmem, w którą zaangażowane są niemalże wszystkie państwa kultury zachodniej. Należy też jednak pamiętać o konfliktach zbrojnych, jakie miały miejsce w dwudziestym wieku, w tym również dwa znaczące konflikty globalne (I i II Wojna Światowa), które w sposób znaczący wstrząsnęły ówczesnym światem. W skutek masakry i strat jakie poniesione zostały podczas wojen globalnych uchwa-lono bardzo restrykcyjne prawo międzynarodowe, które w znaczący sposób miało utrudnić prowadzenie wojny. Uchwalenie tak restrykcyjnych aktów prawnych, np. w postaci konwencji miał na celu zniechęcić potencjalnych agresorów do ataku na drugie państwo. Niestety już druga połowa dwudziestego wieku pokazała, że pra-wo to jest w dużej mierze nie przestrzegane i ciężko je wyegzekwować. Jak powiadał Jean-Marie Henkaerts w przeciągu pięćdziesięciu lat, które minęły od czasu przyjęcia konwencji genewskich z 1949 r. ludzkość doświadczyła alarmującej liczby konfliktów zbrojnych, które obejmowały praktycznie każdy kontynent. W trakcie trwania tych konfliktów „dochodziło do licznych naruszeń tych umów, skutkujących śmiercią i cierpieniami, których można byłoby uniknąć, gdyby międzynarodowe prawo humanitarne było lepiej przestrzegane.” Patrząc na konflikty zbrojne z punktu widzenia psychologicznego i filozo-ficznego przy uwzględnieniu aspektów historycznych można stwierdzić, że kon-flikty zbrojne oraz wojny stanowią pewną naturalną część ludzkiej natury, której nie da się wykluczyć z życia codziennego. Raymond Aron (francuski badacz) roz-patrywał stosunki międzynarodowe jako pewne „zjawisko dialektyczne, które nie-sie za sobą alternatywę między wojną i pokojem” , z kolei Sun Tzu zwykł mawiać, że wojna jest „sprawą o istotnym znaczeniu dla losów państwa” . Zdaniem autorów niniejszej pracy konflikty zbrojne są nierozerwalną czę-ścią ludzkiej natury. W podobny sposób swoje myśli konstruował wielki angielski filozof Tomasz Hobbes, jego teza człowiek człowiekowi wilkiem z punktu widzenia konfliktów zbrojnych jest ze wszech miar słuszna i zasadna. W niniejszej pracy wykorzystano ujęcie polemologiczne przy zastosowaniu zasad prospekcji. Takie podejście w badaniach nad konfliktami zbrojnymi pozwa-la na poszukiwanie przyczyn konfliktów zbrojnych w wielu sferach życia spo-łecznego oraz umożliwia określenie objawów i symptomów świadczą¬cych o roz-woju sytuacji wewnętrznej, lub międzynarodowej w kierunku wzro¬stu zagrożenia państwa, generowanych przez przyczyny koniun¬kturalne, a zwłaszcza polityczne. W pracy zawarte zostaną próby zdefiniowania trzech głównych pojęć: kon-flikt, konflikt zbrojny oraz wojna. W tym celu przytoczone zostaną ważniejsze badania i rozważania teoretyczne znanych filozofów i badaczy z zakresu polemo-logii. W dalszej części pracy autorzy przedstawią ważniejsze przyczyny, źródła powstawania konfliktów oraz pewne światowe fronty agresji – czyli miejsca, gdzie najczęściej dochodzi do wybuchów wojen domowych, konfliktów zbrojnych lub po prostu działań z użyciem siły. Na koniec przedstawione zostaną skutki konfliktów w celu wskazania ich negatywnego wpływu na społeczeństwa i cywilizacje. W podsumowaniu autorzy skupią się na wydobyciu syntetycznego wniosku w którym wskażą potencjalne kierunki rozwoju współczesnych konfliktów zbrojnych oraz ich prawdopodobne przyczyny powstawania. Rozdział I. Definicje Na wstępie rozważań autorzy pragną podjąć pewną próbę zdefiniowania pojęć wojny oraz konfliktu zbrojnego. Zdefiniowanie oraz wskazanie pewnych różnic pomiędzy poszczególnymi pojęciami pozwoli lepiej zrozumieć ich do-mniemane znaczenie. Pewnym Conditio sine qua non niniejszego rozdziału będzie wyjaśnienie semantycznego znaczenia podstawowych pojęć, które będą wykorzystywane, bądź wokół których autorzy będą się poruszać w dalszej części pracy. W niniejszym rozdziale autorzy skupią się na rozwinięciu oraz przybliżeniu takich pojęć jak konflikt, konflikt zbrojny oraz wojna. Zanim jednak przejdziemy do prezentacji tych trzech podstawowych definicji skupimy się na pomniejszych pojęciach, które należy przybliżyć w związku z omawianą tematyką. Do pojęć z obszaru konfliktów należy również zaliczyć takie pojęcia jak: • Polemologia ¬– nauka o konfliktach zbrojnych / nauka o wojnie. Jej celem jest analizowanie konfliktów dawnych jak i teraźniejszych, określa ich na-turę, okresowość, intensywność czas trwania, formy, typologię, zaangażo-wanie sił zewnętrznych oraz reakcję społeczności międzynarodowej. • Źródło – „początek czegoś, punkt wyjścia czegoś, przyczyna pewnych zdarzeń” ; • Przyczyna – „Coś co wywołuje jakiś skutek; czynnik bądź zespół czynni-ków wywołujących dane zjawisko; powód” ; • Pretekst – „zmyślony powód podawany dla ukrycia rzeczywistych moty-wów, przyczyn działania; pozór” ; • Impuls – „bodziec pobudzający do jakiegoś zadania; pobudka wewnętrz-na; nagła podnieta mobilizująca, zachęcająca do czegoś” ; • Cel –„planowany wynik każdego racjonalnego działania; to do czego się dąży, o co zabiega” . Schemat 1. Miejsce konfliktu zbrojnego i wojny w zjawiskach opracowanie własne na podstawie T. Kęsoń, Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, Warszawa schemat przedstawia jak zazębiają się i jak pojemne objętościo-wo są prezentowane w niniejszej pracy pojęcia. Jak widać z tego schematu konflikt jest pojęciem najszerszym, podczas gdy konflikt zbrojny oraz wojna znajdują się odpowiednio na przedostatnim oraz ostatnim miejscu. Innymi słowy wojna jest w tym zestawieniu pojęciem najwęższym. W kolejnych trzech podrozdziałach zaprezentowane zostaną pojęcia: kon-fliktu, konfliktu zbrojnego oraz wojny w ujęciu różnych badaczy i myślicieli ostat-nich lat. Konflikt Słowo konflikt pochodzi od łacińskiego conflictus - zderzenie. Pejoratywne pojmowanie tego słowa sprawiło, że pierwotne jego znaczenie uległo zasadnicze-mu rozszerzeniu. Słownik wyrazów obcych PWN definiuje konflikt jako wszelkie zetknięcie się sprzecznych dążeń, niezgodność interesów, poglądów, antagonizm, kolizję, spór lub zatarg. Podczas analizy przyjętych do naukowych rozważań definicji konfliktu można zauważyć szerokość obszaru jaki jest nią obejmowany, jego złożoność oraz podstawowe problemy z jakimi borykali się badacze. W rozważaniach europej-skich socjologów (Spencer, Ferguson, Saint-Simon) konflikt jest przedstawiany jako składowa mechanizmu rozwoju społeczeństw. Takie ujęcie jest szczególnie dobrze widoczne w teoriach: • liniowej zmiany społeczeństw, w myśl której proces rozwoju społeczeń-stwa podlega liniowej zmianie, stymulowanej przez konflikt; • cyklicznej zmiany społeczeństw, według której rozwiązaniem sprzeczno-ści jest konflikt, w wyniku którego osiąga się chwiejną (niestałą) równo-wagę. W gruncie rzeczy należy jednak stwierdzić, że definicja konfliktu jest silnie uzależniona od dziedziny nauki jaką reprezentuje badacz tworzący definicję. Co-ser twiedzi, że gwałtownym niszczącym starciom konfliktowym towarzyszą kon-flikty pokojowe. Copri skupia się na behawioralnych aspektach konfliktu (stosun-ki i interakcje między stronami). Z kolei badacz Tadeusz Kęsoń wyróżnia osiem zasadniczych własności konfliktu : • „konflikt wymaga istnienia co najmniej dwóch stron; • konflikt wyrasta w sytuacji niedostatku dóbr; • zachowania konfliktowe mają na celu zniszczenie lub co najmniej kontro-lowanie drugiej strony a skutki konfliktowe polegają na tym, że zysk jednej strony jest stratą strony drugiej; • działania stron konfliktu są wzajemnie przeciwstawne; • ważnym aspektem stosunków konfliktowych jest władza; • stosunki konfliktowe są podstawowym procesem społecznym i mają po-ważne konsekwencje społeczne; • proces konfliktowy reprezentuje czasową tendencję do rozłamu w stosunkach między stronami; • stosunki konfliktowe nie rozbijają systemu, lecz powodują przemiany norm i oczekiwań.” Wieloaspektowość problemu definicji samego konfliktu powoduje, że w za-leżności od dziedziny nauki badającej konkretną sytuację podkreśla się aspekt psychologiczny, socjologiczny, ekonomiczny, prawny, społeczny, militarny, orga-nizacyjny lub międzynarodowy. W związku z czym przedstawienie jednej pełnej definicji konfliktu jest teoretycznie możliwe. Konflikt zbrojny W przypadku Konfliktu zbrojnego J. Kaczmarek kładzie nacisk na ograni-czenia czterech podstawowych aspektów: cel, obszar, czas, forma działania. Przyjmuje, że konflikt zbrojny ma miejsce tyko wówczas, gdy cele polityczne kla-sy (odpowiedzialnej za konflikt) są ograniczone, a walka zbrojna toczy się na niewielkim obszarze, w krótkim czasie oraz nie angażuje gospodarki kraju będą-cego w konflikcie, ani całych sił zbrojnych. Według Dworeckiego konflikt zbrojny jest formą walki zbrojnej oraz ma miejsce podczas, gdy strony bronią swoich interesów lub racji stosując przymus w postaci przemocy sił zbrojnych w formie zinstytucjonalizowanej. Podsumowując te definicje można uznać, że konflikt zbrojny jest ograni-czony w czterech obszarach (celowym, obszarowym, czasowym, formy działania) oraz jest formą walki zbrojnej mającej na celu obronę bądź narzucenie swoich in-teresów przy użyciu sił zbrojnych przy ciągłym respektowaniu prawa międzyna-rodowego konfliktów zbrojnych. Wojna Wojna jest szczególnym przypadkiem konfliktu zbrojnego, a ściślej – kon-fliktu zbrojnego o dużej intensywności. Działania (militarne) podczas wojny pro-wadzą przynajmniej dwie strony o sprzecznych dążeniach. Realizowanie celów jednej strony zawsze odbywa się ze szkodą dla strony przeciwnej, godzi to zwykle w jej podstawy istnienia lub prowadzi do znacznego ich ograniczenia. Pojęcie wojny również jest różnie definiowane oraz interpretowane w lite-raturze. Cytowany już Sun Tzu w traktacie „sztuka wojny” pisał o wojnie jako sprawie najwyższej wagi – sprawą życia lub śmierci. Cyceron mówił o wojnie jako sposobie rozstrzygania sporów przy użyciu siły, a Clausewitz, że „jest nie tylko czynem politycznym, lecz prawdziwym narzędziem polityki, dalszym ciągiem sto-sunków polity¬cz¬nych, prowadzeniem ich innymi środkami” . Inaczej mówi bardziej współczesny badacz Franciszek Skibiński, z którym zgadzają się autorzy niniejszej pracy. Stwierdza on, że „wojna jest kontynuacją polityki, prowadzoną środkami przemocy, w celu zmuszenia przeciwnika do speł-nienia naszej woli, nosi charakter krwawej walki zbrojnej, staczanej przez zorga-nizowane siły” . Zwraca również uwagę, że współczesne pole walki ewoluuje zbyt szybko - zmieniają się formy walki, cele wojen, używane siły oraz środki, przez co konieczna jest ciągła ewolucja definicji wojny. Z punktu prawa międzynarodowego stan wojny nie musi oznaczać prowa-dzenia (rozpoczęcia) walki zbrojnej. W sensie prawnym w zakres wojny wchodzą jakiekolwiek przejawy walki zbrojnej (militarnej). Walki te mogą być prowadzone zarówno przez podmioty prawa międzynarodowego jak i ugrupowania / organiza-cje nimi nie będące. Wojna może toczyć się chociaż działania wojenne nie zostały oficjalnie wypowiedziane, wówczas za moment rozpoczęcia wojny uznaje się moment zerwania stosunków pokojowych i przejście do stosunków wojennych. Rozdział II. Źródła i przyczyny konfliktów zbrojnych Osoby i badacze zajmujący się problematyką stosunków międzynarodo-wych zgodnie uważają, że niejednorodność współczesnego nam świata oraz inten-sywność i wielopłaszczyznowość konfliktów międzynarodowych w sposób natu-ralny rodzi liczne spory i sprzeczności. Zjawiska te są oceniane w gruncie rzeczy jako zjawiska patologiczne, które zakłócają porządek oraz powodują przeistacza-nie się sporów w wojny – które są traktowane jako jedyny sposób rozstrzygnięcia zaistniałego problemu. Źródła konfliktów zbrojnych Rekonstrukcja oraz przytaczanie źródeł i przyczyn konfliktów zbrojnych nie należy do zadań łatwych, ale jest to konieczne dla zrozumienia tegoż zjawiska. Trudności te mają przede wszystkim podstawę w warstwie semantycznej. W litera-turze anglojęzycznej najczęściej spotykane jest pojęcie causes of war lub reasons of war, które mieszczą równocześnie zarówno źródła i przyczyny konfliktów zbrojnych bez ich szczególnego wyróżnienia. W rozważaniach na temat źródeł konfliktu zbrojnego punktem wyjścia bę-dzie Kenneth Waltz, który stworzył typologię źródeł wojny. Według Waltza tkwią one na trzech poziomach analizy – jednostki, państwa oraz systemu mię-dzynarodowego. W podział ten wpisują się również poglądy filozofów, którzy analizowali źródła wojen na przestrzeni ostatnich dwóch tysiącleci. Mimo pokry-wania się tych poglądów ciężko w ostateczności stwierdzić który z poziomów w szczególności decyduje o wybuchu wojny, dlatego najbardziej rozsądne wydaje się podejście do zagadnienia w sposób komplementarny. W konstytucji UNESCO widnieje wyraźny zapis, że „wojny rodzą się w umyśle człowieka” , co wyraźnie wskazuje na udział pierwszego poziomu czyli jednostki. Podobne wrażenie można odnieść czytając pracę T. Hobbes’a pod tytu-łem Lewiatan, w której również wskazuje, że wszelkie niegodziwości i konflikty pochodzą z winy człowieka – jako jednostki aspołecznej. Jeśli jednak wierzyć doktrynie Rousseau to „wojna jest stanem pomiędzy państwami, w której jednostki stają naprzeciw siebie jako reprezentanci państw – żołnierze”. Zgodnie z tą myślą źródłem wojny jest nie jednostka a państwo, przy równoczesnym odwołaniem do jego historii, kultury społecznej oraz strategicznej. Podobne twierdzenia wysnuwali Sofiści np. Hippiasz z Abdery, który wojny i ich źródeł upatrywał w samym istnieniu państwa, podobnie uważał również Platon. Kontynuatorem poglądów o demograficznej teorii konfliktów zbrojnych był Tho-mas Malthus, upatrywał on, że na konflikt wpływają sprzeczności pomiędzy nad-miernym przyrostem naturalnym a ograniczonymi możliwościami zasobowymi planety / środowiska. Propagatorem, że to system międzynarodowy jest źródłem wojny był przede wszystkim cytowany już przez autorów Waltz. Wskazywał on, że podstawowe znaczenie ma kształt systemu, jego struktura anarchiczna. W wyniku braku jurys-dykcji nad państwami (władzy odgórnej) pojedyncze suwerenne państwa kierują się własną racją stanu, niejednokrotnie wbrew zapisom prawa międzynarodowego. Decyzja o użyciu siły zbrojnej zapada wówczas, gdy są one przekonane, że po-zwoli im to osiągnąć zamierzone cele polityczne. Z powyższych rozważań wynika, że nie ma czynnika dominującego w płaszczyźnie źródeł konfliktu, a nadmierne wyeksponowanie roli jednego czynni-ka może spowodować pominięcie innego równie ważnego elementu. Należy zatem stwierdzić, że jedynie analiza wszystkich trzech poziomów pozwala na pełną od-powiedź na pytanie o źródła wojny. Przyczyny konfliktów zbrojnych W ujęciu nauk poleomologicznych przyczynami konfliktu są trzy główne przyczyny wojen:Strukturalne – zależne od rodzaju techniki, nadmiernego zbrojenia, wzrostu znaczenia elit wojskowych, potencjału ekonomicznego i demo-graficznego;Koniunkturalne – głownie polityczne alianse i koalicje, zmiany opinii publicznej pod wpływem ideologii, propagandy lub religii, negatywne stereotypy etniczne;Okazjonalne – nieprzewidziane incydenty i prowokacje. Trzeba jednak zaznaczyć, że przyczyny okazjonalne i koniunkturalne są jednak tylko skutkiem przyczyn strukturalnych, ponieważ zmiany w tych właśnie sferach powo¬dują rodzenie się zachowań agresywnych indywidualnych i zbioro-wych, prowadzących do wybuchu konfliktów zbrojnych. Uznając jednak powyż-szy podział za właściwy należy zwrócić uwagę na pracę Francuskiego Instytutu Polemologii. W latach siedemdziesiątych pracownicy tego instytutu poddali anali-zie 366 konfliktów zbrojnych lat 1740-1974 oraz około 3000 większych oraz mniejszych (mikrokonfliktów ) konfliktów zbrojnych w latach 1968-1973. Zebrane materiały pozwoliły im ustalić istnienie przyczyn : • Okazjonalnych w 46% badanych konfliktów; • Koniunkturalnych w 100% badanych konfliktów; • Strukturalnych w 93% badanych konfliktów. Z badań tych wynika, że analizowane przez instytut wojny w niemal poło-wie przypadków były powodowane równocześnie przez wszystkie trzy praprzy-czyny wojny. Równocześnie należy zauważyć, że praktycznie każda wojna rozpo-czynana jest w skutek ideologii, propagandy, religii bądź negatywnych stereoty-pów etnicznych. Polemolodzy zgodnie twierdzą, że współcześnie konflikty zbrojne i wojny zarówno na podłożu wewnętrznym jak i zewnętrznym spełniają cztery funkcje:Ekonomiczną (zysk);Wzmocnienia i konsolidacji władzy wew. oraz pozycji zew.;Zmiany istniejących struktur;Destrukcji demograficzno-ekonomicznej. Podczas innych badań zlokalizowano 71 większych konfliktów, na podsta-wie analiz, wdług których powstały koncepcje światowych frontów agresywności i ich ogniskowania się wyróżniono tam dziewięć frontów 2. Fronty opracowanie własne na podstawie T. Kęsoń, Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, Warszawa Carrere twierdzi, „że światowa przemoc polityczna nie rozkłada się przy-padkowo na powierzchni globu, ale ma tendencję do ogniskowania się na pewnej liczbie „frontów agresywności” i w ich otoczeniu” . Z analiz konfliktów wynika, że w latach osiemdziesiątych dwudziestego wieku rozpoczęło się pewne rodzenie się przemocy politycznej na trzech frontach – F7, F8, F9. Autorzy pracy uważają, że należy dodać dwa nowe fronty agresji – F10 front Europy Zachodniej, który spowodowany jest atakami terrorystycznymi na terenie Europy Zachodniej; F11 front Arabski wywołany wzrostem aktywności Islamskich organizacji terrorystycznych na terenie Azji Południowej. Należy rów-nież zwrócić uwagę, że w wyniku rozpadu ZSRR oraz upadku świata bipolarnego nastąpiło przesunięcie F8 w kierunku Europy Południowowschodniej (Bałkany). Niektórzy teoretycy uważają, że głównym zjawiskiem będącym przyczyną zrodzenia się nowych frontów agresywności była militaryzacja nowo powstałych państw w Afryce i Azji. Powodowało to nadmierne wpływy wojskowe, biedę w kraju, co silnie przełożyło się na bezwarunkowy wzrost agresji wśród populacji zamieszkującej dane kraje – obszary te stały się konfliktami zapalnymi (flashpo-ints), którym zwykły pretekst wystarczał i wciąż wystarcza do wszczęcia większe-go konfliktu / wojny. Czynniki konfliktów zbrojnych Powracając do przyczyn konfliktów zbrojnych należy zwrócić uwagę na fakt, iż semantyka biorąca za punkt wyjścia płaszczyzny stosunków międzynaro-dowych wskazuje następujące grupy czynników powodujących wojny: • Ekonomiczne: o Napięcia o charakterze wewnętrznymi, o Uzależnienia zewnętrzne, o Miejsce w międzynarodowym podziale pracy. • Polityczne: o Wewnętrzne napięcia społeczne, o Podziały etniczne, o Roszczenia terytorialne, o Poczucie zagrożenia zewnętrznego, o Działalność opozycji. • Ideologiczne: o Ustrojowe, o Religijne, o Historyczne, o Uprzedzenia rasowe. Przy tym podziale należy zauważyć, że zwykle u podstawy konfliktu leżała więcej niż jedna przyczyna. Najczęściej istnieją całe kombinacje przyczyn, które doprowadzają do konfliktów zbrojnych i wojen. Schemat 4. Fazy przebiegu konfliktów Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: Inni teoretycy postrzegają podział czynników wywołujących konflikty zbrojne w nieco inny sposób. Wskazują oni na cztery główne czynniki: polityczne, militarne, ekonomiczne oraz ideologiczno-kulturowe. W czynnikach politycznych należy wskazać na chęci zmiany status quo państwa, której nie jest usatysfakcjonowane obecnym stanem relacji sił. Państwo, które kontestuje obecny kształt systemu uznaje, że wojna pozwoli mu na zmianę niekorzystnej dla niego sytuacji. Drugą wizją czynnika politycznego jest pomoc sojusznikowi, jako pewna konieczność – zobowiązanie sojusznicze. W dotychcza-sowej historii jest wiele przykładów potwierdzających słuszność obu tych stano-wisk. W przypadku czynników o charakterze militarnym mówimy o konfliktach, które wybuchają w celu zwiększania swojego potencjału militarnego co powoduje niepokoje wśród krajów sąsiadujących. Sytuacja ta uległa częściowo zmianie w skutek powstania broni nuklearnej która pełni obecnie formę odstraszania (ki-ja). W ogólnym rozumieniu należy zatem uznać, że zbrojenie nuklearne zwiększa nasze bezpieczeństwo nie powodując silnego uszczerbku w poczuciu bezpieczeń-stwa innych, w przeciwieństwie do działania zbrojenia konwencjonalnego, w wy-niku którego inne państwa czują się zagrożone. Czynniki ekonomiczne odgrywają szczególną rolę w okresie kryzysu, oraz gdy państwo „A” pragnie realizować swoje cele i interesy ekonomiczne kosztem państw trzecich – takie przyczyny wskazywał chociażby Hugo Grocjusz, czy Al-berico Gentiliego. Obecnie możemy również mówić o konfliktach na bazie surow-cowej – obecna wojna w Afganistanie (której pretekstem jest wojna z terrory-zmem) lub niedawna ostatnia wojna w Iraku. Ostatnie czynniki ideologiczne oraz kulturowe były istotnym źródłem spo-rów w okresie Zimnej Wojny oraz obecnie – chociaż należy rozróżniać, iż obecnie główną rolę odgrywają czynniki kulturowe, podczas gdy w okresie Zimnej Wojny pierwsze skrzypce odgrywały czynniki ideologiczne. Ważne w tym kontekście są chociażby poglądy Samuela Huntingtona. Prognozuje on, że najpoważniejsze kon-flikty w przyszłości będą miały swoje podłoże na gruncie odrębności kulturowej. Stwierdził on, iż kultura stanowi „siłę integrującą jak i czynnik, który stanowi linię podziału bardzo trudną do przezwyciężenia”. Obecnie obserwujemy znaczny konflikt na linii kultura Zachodu a Islamu, ale wkrótce może również okazać się, że kolejnym potencjalnym adwersarzem muzułmanów zostanie cywilizacja i kul-tura hinduistyczna (głównie w wyniku sporu o Kaszmir). Rozdział III. Skutki wojen i konfliktów zbrojnych Na skutek liczby oraz intensywności wojen, jakich doświadczył świat w XX wieku, znacząco zmieniły się poglądy dotyczące starć zbrojnych. W przeszłości wojna traktowana była jako jeden z elementów polityki zagranicznej, podczas gdy obecnie wojna jest elementem ostateczności, którego winno unikać się za wszelką cenę. W znacznej mierze jest to zasługa zachodniej cywilizacji oraz opinii pu-blicznej, która wymogła na władzy takie traktowanie konfliktów zbrojnych lub wojen (głównie wojen). Obecnie uznaje się również, że wojna skutkuje kosztami, które w znacznym stopniu przeważają nad korzyściami płynącymi z prowadzenia wojny - wynale-zienie broni palnej spowodowało znaczny wzrost śmiertelności na polu walki, a ulepszenie tej technologii oraz rozwinięcie nowej gałęzi w postaci pojazdów bo-jowych wpłynęło na bardzo duże straty w ludności w trakcie prowadzenia działań wojennych. Straty w ludziach były i są często ukrywaną statystyką, zwłaszcza w przypadku zbrodni ludobójstwa czy egzekucji z pobudek ideologicznych. Dlatego podawane liczby strat ludności mają najczęściej charakter czysto szacunkowy (np. straty w trakcie Drugiej Wojny Światowej). Oblicza się, że w wojnach oraz konfliktach mijającego stulecia zostało zabi-tych nie mniej niż 87 milionów ludzi, a liczba rannych i stale okaleczonych jest nie do ustalenia. Ważne jest również, aby dostrzegać, że w nowszych konfliktach systematyczne wzrasta liczba cywili. Dla przykładu w trakcie I WŚ ludność cywil-na stanowiła 5% strat ludzkich, podczas gdy w II WŚ stanowiła już blisko 50%. Straty w ludności cywilnej w wojnie koreańskiej liczyły 60%, a w wojnie w Wiet-namie wzrosły do 70%. Jeszcze gorzej prezentują się liczby w przypadkukonflik-tów na terenie Ameryki Łacińskiej i Afryki, gdzie liczby ofiar cywilnych to 80-85% wszystkich ofiar. Tabela 1. Straty ludnościowe w wybranych konfliktach zbrojnych po II Wojnie Światowej. Wojna Lata Liczba ofiar w tysiącach Wojna domowa w Chinach 1946-1949 1500-2500 Wojna Koreańska 1950-1953 około 2000 Wojna Algierska 1954-1962 600-1000 Wojna Wietnamska 1964-1975 1800-4000 Wojna Afgańska 1979-1989 około1000 Wojna Iracko-Irańska 1980-1988 około 1000 Konflikt w Jugosławii 1991-obecnie około 200 Źródło: Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: wyniku wojen domowych i regionalnych po IIWŚ zginęło dotychczas od 12 do 35 milionów ludzi (dane szacunkowe – brak szczegółowych danych). Obec-nie do najbardziej krwawych wojen domowych i regionalnych zalicza się: Indo-chiny (1954), Korę (1950-1953), Biliski Wschód (1948,1956,1973,1982), Algierię (1954-1962), Kongo (1961), Nikaraguę (1967-1970), Etiopię (1977-1978), Irak-Iran (1979-1988), Afganistan (1979-1989). Tabela 2. Ofiary konfliktów etnicznych w Afryce. Państwo Lata Liczba ofiar w tysiącach Angola 1975-1991 i 1992-1994 800-1000 Burundi 1993 i 1996 500 Czad 1975-1992 150-200 Etiopia-Erytrea 1970-1992 500-700 Liberia 1989-1994 100-150 Mozambik 1977-1993 700-1000 Nigeria 1967-1970 1000-1500 Republika Środkowoafrykań-ska 1973-1983 50-200 Ruanda 1959 i1994 150 Somalia 1989-1992 50 Sudan 1955-1972 i 1983-1994 500-1000 Uganda 1973-1979 300-500 Kongo (Zair) 1960-1963 50-150 Źródło: Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: ważnym skutkiem dla wojen i konfliktów jest demoralizacja społe-czeństw, co często prowadzi do niszczenia struktur społecznych. Stanowi to pod-łoże do patologii społecznych, które często prowadzą do trudności z zawarciem pokoju / porozumienia. Trudności kombatantów z ponowną asymilacją w społe-czeństwie mogą z kolei powodować powstawanie kolejnych patologii. Obecnie coraz częstszym problemem jest udział dzieci w wojnach – dane sugerują, że oko-ło 200 tysięcy dzieci walczyło z bronią w ręku w ramach ugrupowań partyzanc-kich. Schemat 3. Skutki konfliktów Problemy polityczne współczesnego świata – konflikty zbrojne [w:] (data wejścia: duży wpływ wojen widać w gospodarkach poszczególnych krajów bezpośrednio zaangażowanych. Zbrojenia osłabiają gospodarkę i powodują ogól-nie pojętą biedę i ubóstwo wśród społeczności danego kraju. Wydatki oraz znisz-czenia doprowadzają do załamania gospodarczego i często do utraty pozycji na arenie międzynarodowej (przykład Drugiej Wojny Światowej). Konflikty rujnują na trwałe dotychczasowy dorobek i niweczą motywację do dalszych działań na rzecz odbudowy, a obecnie niszczą także środowisko naturalne człowieka. Podsumowanie W niniejszej pracy zaprezentowano skutki konfliktów zbrojnych i wojen oraz pewne ich aspekty w postaci źródeł, przyczyn oraz pretekstów ich powstawa-nia. W rozdziale pierwszym przedstawione i usystematyzowane zostały definicje tych dwóch zagadnień oraz ich interpretacja przez różnych badaczy tej tematyki. Celem niniejszego opracowania było pewne uporządkowanie podstawowych za-gadnień związanych z konfliktami zbrojnymi oraz prezentacja ich skutków dla cywilizacji. W pracy próbowano również wykazać możliwy rozwój oraz kierunek konfliktów zbrojnych oraz prawdopodobne przyczyny ich powstawania. W pracy tej przedstawiono dziewięć podstawowych frontów agresji uzna-nych przez badaczy owej tematyki oraz zapoczątkowano próby wskazania no-wych, wraz z krótkimi uzasadnieniami ich wyodrębnienia. Nowo wskazanymi frontami były: front Południowoazjatycki (Arabski) oraz front Zachodnioeuropej-ski. Niewielkim zmianom uległ front wschodnioeuropejski (w skutek powstania świata wielobiegunowego). Drugą ważną myślą zawartą w niniejszym opracowaniu jest wskazanie przyszłych przyczyn konfliktów – autorzy wskazywali, że w XX wieku główną przyczyną powstawania konfliktu były ideologie. Głównie chodziło wówczas o konfrontację demokracji z komunizmem – tzw. Wschód-Zachód i Zimna Wojna. Obecnie należy uznać, że od początku XXI wieku głównym czynnikiem konflik-tów zbrojnych i wojen będą przede wszystkim czynniki kulturowe – zderzenie cywilizacji. Czynniki te mogą stać się również swoistą propagandą / pretekstem dla prawdziwych celów wywoływania konfliktów, a te mogą być wywoływane światowym kryzysem finansowym, brakiem lub wojną o surowce naturalne, w tym również o przestrzeń życiową. Podsumowując niniejszą pracę należy uznać, że konflikty zbrojne i wojny są zjawiskami wysoce negatywnymi – które w tragiczny sposób odbijają się prze-de wszystkim na ludności cywilnej. Mimo negatywnego sposobu postrzegania, wojen i konfliktów nie da się wyłączyć z życia człowieka, gdyż ten jest z natury istotą konfliktową. Jak stwierdził R. Kagan, posiadanie ogromnego potencjału im-plikuje niejako większą aktywność. Parafrazując słowa Abrahama Maslowa jeśli ktoś ma młotek wszystko zaczyna wyglądać jak gwóźdź – słowa te wskazują, że świadomość własnej potęgi może sprawiać, że pojęcie decyzji o zaangażowaniu w jakiś konflikt bądź wojnę staje się znacznie prostsze. Taka sytuacja rodzi jednak niebezpieczeństwo zignorowania realnych kosztów i zysków takiego działania, a to prowadzi do tragicznych konsekwencji. BibliografiaAron R., Wojna i Pokój między narodami, Centrum im. Adama Smitha, War-szawa 1995, s. 11-20;Borgosz J., Drogi i bezdroża filozofii pokoju (od Homera do Jana Pawła II), Ministerstwo Obrony Narodowej, Warszawa 1989;Clausevitz C., O wojnie, Warszawa 1958;Dunaj B., Słownik współczesnego języka polskiego tom I a-ówdzie, wyd. Cyka-da, Warszawa 2000;Dunaj B., Słownik współczesnego języka polskiego tom II p-żyzny, wyd. Cyka-da, Warszawa 2000;Dworecki S., Od konfliktu do wojny, Wyd. BUWIK, Warszawa 1996;Góralczyk W. i Sawicki S., Prawo międzynarodowe publiczne w zarysie wy-danie 13,LexisNexis, Warszawa 2009;Howard M., Causes of wars [w:], A. J. Bellamy ( red.) War critical concepts in political science, London, NewYork 2009;Huntington S., Zderzenie cywilizacji i nowy kształt ładu światowego, Warszaw-skie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2005;Kaczmarek J., Bitwa o przetrwanie, Wyd. MON, Warszawa 1988;Keegan J., Historia Wojen, Warszawa 1998, s. 45-49 [na podstawie:] Wojny i konflikty w XX wieku;Kęsoń T., Pojęcie konfliktu i wojny w literaturze. Podejście polemologiczne w badaniach konfliktów zbrojnych, Warszawa 2008;Mlicki Konflikty społeczne. Pułapki i dylematy działań zbiorowych, IFiS PAN, Warszawa 1992;Münkler H., Wojny naszych czasów, Kraków 2004;Nye J., Konflikty Międzynarodowe wprowadzenie do teorii i historii, Wydaw-nictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009;Rousseau J., Umowa Społeczna, lub Zasady Politycznego Prawa [na podsta-wie:] (data wej-ścia F., Rozważania o sztuce wojennej, WIH Warszawa 1972;Smalec Ł., Konflikty zbrojne: źródła, przyczyny, cele, preteksty, Centrum Ini-cjatyw Międzynarodowych, 2011;Sun Tzu, Sztuka wojny, Wyd. Przedświt, Warszawa 1994;Tokarski J., Słownik wyrazów obcych, PWN, Warszawa 1980;Waltz K., Man, the state and war a theoretical analysis, Columbia University Press, NewYork 1959;Artymiak R., Wojny i konflikty w XX wieku, s. 41[w:] (data wejścia: R., La violence politique mondiale en 1981. Comparison avec la période 1968 - 1980. Études Polémologigues, 1982, nr 25 – 26Gałganek A., Polemologia - badania nad wojną i pokojem [w:] „Sprawy Mię-dzynarodo¬we”, nr 6/1986Henckaerts Studium poświęcone zwyczajowemu międzynarodowemu prawu humanitarnemu: wkład w zrozumienie i poszanowanie zasad prawa do-tyczących konfliktu zbrojnego, Ośrodek Upowszechniania Międzynarodowego Prawa Humanitarnego przy Zarządzie Głównym Polskiego Czerwonego Krzy-ża;Polak A., Wojna jako wyzwanie dla badacza [w:] „Kwartalnik Bellony” Nr 2/2010 (661)Szubrycht T., Analiza podobieñstw operacji militarnych innych niż wojna oraz działań pozwalających zminimalizować zagrożenia asymetryczne [w:] „Zeszy-ty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 2006, nr 1 (164);Zając J., Teoretyczne aspekty konfliktów międzynarodwych [w:] J. Symonides (red.), Stosunki międzynarodowe w XXI wieku. Księga jubileuszowa z okazji 30-lecia Instytutu Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskie-go, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006 Wykaz tabel Tabela 1. Straty ludnościowe w wybranych konfliktach zbrojnych po II Wojnie Światowej, Tabela 2. Ofiary konfliktów etnicznych w Afryce, s. 21Wykaz schematów Schemat 1. Miejsce konfliktu zbrojnego i wojny w zjawiskach konfliktowych, s. 7. Schemat 2. Fronty agresywności, s. 14. Schemat 3. Skutki konfliktów Zbrojnych, s. 16. Schemat 4. Fazy przebiegu konfliktów zbrojnych, s. 22. W 1953 roku na Kubie rozpoczęło się zbrojne powstanie antyrządowe na czele którego stanął Ruch 26 Lipca na czele z działaczami, tj. Fidel Castro, Raúl Castro i Ernesto Guevara. Dotychczasowy dyktator Kuby Fulgencio Batista doszedł do władzy w wyniku puczu w 1952 roku i odwołał wybory. Batista przeniósł się w kierunku prawej Ta pomoc edukacyjna została zatwierdzona przez eksperta!Materiał pobrano już 1132 razy! Pobierz plik konflikty_na_świecie_po_ii_wojnie_światowej już teraz w jednym z następujących formatów – PDF oraz DOC. W skład tej pomocy edukacyjnej wchodzą materiały, które wspomogą Cię w nauce wybranego materiału. Postaw na dokładność i rzetelność informacji zamieszczonych na naszej stronie dzięki zweryfikowanym przez eksperta pomocom edukacyjnym! Masz pytanie? My mamy odpowiedź! Tylko zweryfikowane pomoce edukacyjne Wszystkie materiały są aktualne Błyskawiczne, nielimitowane oraz natychmiastowe pobieranie Dowolny oraz nielimitowany użytek własnyKryzysy i konflikty w Europie po II wojnie światowej · Zimna wojna · Wojna domowa w · Blokada Berlina Zachodniego · Powstanie czerwcowe · Rewolucja węgierska · Budowa. Przyczyny konfliktów Obecnie w sytuacji gdy nie istnieje już podział świata na dwa bloki polityczno militarne konflikty lokalne przestały być składa się z sekcji: „Konflikty zbrojne we współczesnym świecie”, „Pojęcie konfliktu zbrojnego, sporu i wojny”, „Skutki konfliktów zbrojnych”, Międzynarodowe konflikty zbrojne po drugiej wojnie światowej – Odziemkowski J. – Księgarnia Odkrywcy – szeroki wybór książek w tematyce: historia, Świat w ostatnim półwieczu bynajmniej nie był oazą spokoju. Po II wojnie światowej konflikty zbrojne w różnych częściach globu często zbrojne po II wojnie światowej prezentacjaMateriał składa się z sekcji: „Konflikty zbrojne we współczesnym świecie”, „Pojęcie konfliktu zbrojnego, sporu i wojny”, „Skutki konfliktów zbrojnych”, Lekcja: „224 Konflikty zbrojne po II wojnie światowej”. Konflikty zbrojne po II wojnie światowej. Następna plansza >>. Udostępnij link do tej lekcji innym. II wojny światowej. Porównanie I zimnej wojny XX wieku z nową (II) zimną wojną XXI wieku między Rosją i Zachodem:. konfliktu zbrojnego( „ i manifestacje robotnicze zostały krwawo stłumione głównie przy użyciu sił zbrojnych ZSRR. Rewolucja węgierska – stronami rewolucji była demokratyczna. wykorzystują różne środki, w tym siły zbrojne, dla obrony własnych interesów. Irak – Po II wojnie światowej Kurdowie wielokrotnie starali się zbrojne na świecieŚwiat wciąż jest targany wieloma konfliktami zbrojnymi. Od wojen domowych, poprzez powstania separatystyczne, a na regularnych międzynarodowych. Konflikt zbrojny na terenie Libii rozpoczął się w następstwie wojny domowej trwającej w roku 2011 oraz konfliktu wewnętrznego mającego miejsce od 2011 do 2014. Szablon:Obecne konflikty zbrojne[edytuj] · Konflikt izraelsko-arabski · Konflikt izraelsko-palestyński · Konflikt kurdyjsko-turecki · Rebelia islamska na Synaju. Przez konflikt międzynarodowy rozumie się sytuację, gdy nieporozumienia między dwoma państwami prowadzą do interwencji sił zbrojnych tychże. Mimo rozwoju licznych organizacji międzynarodowych działających na rzecz pokoju, świat pozostaje miejscem konfliktów, w tym także konflikty na świecieKonflikt na Ukrainie trwa od pół roku, w Strefie Gazy toczy się od 66 lat. Zobacz największe pola bitewne na Borkowski · 2002 · Cytowane przez 31 — Pytania o to, skąd bierze się agresja i przemoc, dlaczego od początku historii ludzkości toczy się wojny, oraz o to, czy świat zaprzestanie w przyszłości wojen. Najważniejsze współczesne konflikty na świecie. Nr. Miejsce konfliktu. Strony konfliktu. Przyczyny konfliktu. 1 Afganistan. Talibowie, Pasztuni,Część II zawiera syntetyczne analizy kilkunastu konfliktów z całego świata. Są to: wojna domowa w Somalii, ludobójstwo w Rwandzie, „diamentowa wojna” w Sierra. W tym e‐materiale poznasz współcześnie toczące się konflikty na świecie. Twoje cele. Poznasz istotę konfliktów oraz ich podział. Przeanalizujesz konflikty na świecie 2020konflikty zbrojne. Zgłoś błąd na stronie · Zapisz się · Sprawdź nowe wiadomości na × Przejdź na stronę zbrojne, uzbrojenie współczesne i dawne, historia wojskowości, przemysł i rynek zbrojeniowy, stosunki Karabach, Donbas, zamrożone konflikty na obszarze posowieckim, To tylko niektóre obszary, które w 2020 przyciągnęły uwagę wciąż jest targany wieloma konfliktami zbrojnymi. Od wojen domowych, poprzez powstania separatystyczne, a na regularnych międzynarodowych. Szablon:Obecne konflikty zbrojne[edytuj] · Konflikt izraelsko-arabski · Konflikt izraelsko-palestyński · Konflikt kurdyjsko-turecki · Rebelia islamska na Synaju.
\n \n\n\n\n konflikty zbrojne na świecie prezentacja
Konflikty zbrojne Sekretarz generalny NATO: Wyszkoliliśmy dziewięć ukraińskich brygad Kraje NATO dostarczyły Ukrainie ponad 98 proc. obiecanego jej sprzętu pancernego - oświadczył
Wbrew powszechnym oczekiwaniom po zakończeniu II wojny światowej nie ustały konflikty zbrojne. Do dnia dzisiejszego wyliczono, że po 1945 r. miało miejsce około 2,5 tys. większych konfliktów zarówno międzypaństwowych - czyli działania zbrojne podejmowane przez jedno państwo przeciwko drugiemu, jak i konfliktów wewnętrznych, które były inspirowane z zewnątrz, a często prowadziły do wojen domowych. Według danych, które podaje w swoim podręczniku Wojtaszczyk ( Wiedza o społeczeństwie, red. K. A. Wojtaszczyk) w roku 1954 na świecie było 50 konfliktów, a w dwunastu krajach (na trzech kontynentach) niemal nieprzerwanie toczyły się wojny domowe. W rok później ich liczba zmniejszyła się do 30, a w dwa lata potem (1996) w 24 miejscach na całym globie istniało 27 konfliktów zbrojnych, z czego 22 rozpoczęły się jeszcze przed rokiem 1989. W roku 1998 liczba ta nie zmniejszyła się, ale dwa spośród nich (między Indiami i Pakistanem oraz Egiptem i Etiopią), miało charakter było o charakterze ogólnonarodowy. Współczesne konflikty zbrojne mają różne podłoże. Jedne z krajów walczą o uzyskanie niepodległości, inne o wpływy, a jeszcze inne przeżywają wojny domowe. Do najczęściej wymienianych przyczyn konfliktów, należą przede wszystkim różnice kulturowe, etniczne i religijne. Coraz częściej zalicza się do nich również zagrożenia ekologiczne. Mają one miejsce wtedy, gdy jedno z krajów użyje środka chemicznego, zagrażającego środowisku naturalnemu lub mieszkańcom państwa z nim sąsiadującego. Wojny domowe najczęściej wybuchają wtedy, gdy dochodzi do przewrotu politycznego w państwie, lub zatargu pomiędzy rządzącymi nim siłami. Istnieje wtedy zagrożenie bezpośredniego użycia siły wojskowej przez jedną lub obie walczące strony. Miejscem, gdzie najczęściej dochodzi do wojen domowych jest kontynent afrykański. W ubiegłym stuleciu, walki zbrojne miały miejsce przede wszystkim na terenie Algierii, Somalii, Sudany, Republiki Południowej Afryki, wreszcie zaś Rwandy, Liberii, czy Konga. Ich przyczyną, były przede wszystkim istotne różnice historyczne i ekonomiczne, pomiędzy zamieszkującymi te kraje plemionami. Wojny spowodowały, że znacząco zwiększyła się liczba uchodźców. Oblicza się, że w czasie działań w Rwandzie odeszło w kraju 2,5 miliona mieszkańców. W Afryce większość wojen, które toczy się obecnie ma swój początek w zdobyciu władzy lub terytorium. W ostatnich latach konflikty zbrojne miały państwa takie jak: Angola, Czad, Etiopia, Burundia, Demokratyczna Republika Konga, Liberia, Rwanda, Republika Konga, Somalia, Sudan, Sierra Leone, Senegal, Sahara Zachodnia oraz Uganda. Do głównych przyczyn wojen w Afryce należą: duże zróżnicowanie etniczne i religijne; granice w państwach kolonialnych, które nie pokrywają się z granicami narodowościowymi; niskie poczucie przynależności państwowej ( o wiele bardziej zachowana jest przynależność etniczna); bieda oraz problem głodu; niestabilność polityczna oraz despotyzm przywódców. I tak w Czadzie powodem walk trwających jeszcze od lat 90-tych XIX wieku są powody religijne. Inwazja libijska w 1980 roku zapoczątkowała trwającą 7 lat wojnę domową, która zakończyła się interwencją francusko-amerykańską. Kolejny konflikt to początkowo wojna wyzwoleńcza Algerii w latach 1954-1962, ale obecnie na tym terytorium trwa już od ponad dziesięciu lat wojna domowa, której ofiarami jest głównie ludność cywilna. Następnym typowym przykładem kryzysu typowego dla państw afrykańskich jest konflikt w Sierra Leone, który trwa nieprzerwanie od marca 1991 roku. Lecz najbardziej krwawe walki przypadły na rok 1997. Władza w tym kraju pozostaje od 1996 roku w rękach Ahmada Kabbaha i to właśnie jest powodem niezadowolenia społecznego. Sudan, kolejne państwo nękane przez wojny, od odzyskania niepodległości nie jest w stanie rozwiązać problemów wynikających z położenia geograficznego i uwarunkowań historycznych. Wojna trwa tutaj od 1995 roku i do tej pory przyniosła żniwo ponad 2 milionów ofiar. Powodem właśnie tej wojny jest reżim Baszira oraz pradopodobne wspieranie terroryzmu przez dyktatora. Z konfliktem tym związane są również Etiopia i Erytea, które sprzeciwiają się rządom w Sudanie. Kolejnym państwem, którego powodem starć zbrojnych jest władza to Somalia. Od upadku rządu Siada Barre w 1991 roku państwo pogrążone jest w anarchii, nie ma żadnych instytucji państwowych ani administracyjnych. Powodem tej wojny domowej są przede wszystkim różnice polityczne. Lecz jest mało prawdopodobne, że różne frakcje dogadają się ze sobą, ponieważ już w 1998 roku pojawiła się nadzieja na zażegnanie konfliktu i prowadzenie rozmów, ale do dzisiaj nie widać porozumienia. Kolejny konflikt o władzę to starcia zbrojne w Republice Kongo, które rozpoczęły się w 1993 roku. Jest to spór pomiędzy trzema ugrupowaniami. Każde z nich stworzyło własną milicję, do której rekrutowano ludność biorąc pod uwagę pochodzenie etniczne. W roku 1994 zakończył się konflikt, lecz już w 1996 roku państwo pogrążyło się w drugiej wojnie domowej. W 1997 roku Sassou- Nguesso ogłosił się prezydentem, co było jednoznaczne z wybuchem kolejnej wojny domowej. Wszystkie konflikty w Republice Kongo są powodem walki o władzę i jedynym sposobem zażegnania sporów jest dogadanie się wewnętrznych frakcji politycznych. Natomiast przykładem konfliktu z powodów etnicznych jest konflikt w Rwandzie. Wojny domowe od lat 90-tych XX wieku nawiedziły ten kraj już cztery razy. Główną areną tych wojen był spór Hutu i Tutsi (tamtejszych grup etnicznych) o władzę. W 1998 roku Rwanda wypowiedziała również starcie zbrojne Kabili, ponieważ uważała, że Kabila zdradza wspólne interesy państw. Obecnie starcia przycichły lecz sytuacja jest nadal niestabilna. Od końca 1989 roku Liberia była również sceną krwawego konfliktu, w którym zginęło ponad 150 tysięcy ludzi. Powodem tej wojny domowej była zaciekła walka o władzę. Walki osłabły dopiero w 1996 roku, a w 1997 roku stosunki stały się ciężkie, ale już stabilne. W 1999 roku doszło do krwawych starć Liberii z Gwineą. Obecnie nie można stwierdzić jednoznacznie czy pokój w tym państwie się utrzyma. Jednym z konfliktów międzynarodowych, który był szokiem dla powszechnej opinii publicznej może być wojna pomiędzy Erytreą a Etiopią. Walki trwają od maja 1998 roku. Przyczyną wybuchu tego kryzysu była zaostrzająca się polityka Etiopii wobec mniejszego sąsiada. Obecnie tylko trudności finansowe powstrzymują obydwa państwa przed kontynuacją tej wojny. Na kontynencie azjatyckim jest kilka konfliktów. Największym starciem zbrojnym jest chyba wojna w Afganistanie, który początkowo walczył z najeźdźcami (Anglicy, Rosjanie) a obecnie jest to wojna domowa między poszczególnymi plemionami i klanami. Wojna wyzwoleńcza zakończyła się w 1989 roku, w Afganistanie od 1991 roku trwają wojny domowe. Od 1996 roku grupa Talibów rozpoczęła walki o przejęcie władzy w państwie. Starcia te trwają do dziś bez większych zwrotów. W wojnie zmieniają się tylko układy sił. Kolejnym konfliktem na terytorium Azji była wojna w Timorze Wschodnim. Rozpoczęła się ona 1975 roku. Kluczowym momentem był rok 1999, kiedy to Timorczycy mieli wypowiedzieć sie za autonomią w ramach Indonezji lub za pełną niepodległością terytorium zajętego przez Dżakartę. Walki w Timorze toczyły się głównie o władzę i wpływy na tym terytorium. Najbardziej krwawą wojną na terenie Środkowej Azji są starcia w Tadżykistanie, które toczą się nieprzerwanie od 1992 roku. Powodem tej wojny domowej jest walka wielu grup etnicznych o władzę. Nie ma również zbytnio nadziei, że sytuacja w kraju poprawi się, ponieważ żadna ze stron walczących nie chce zgodzi ć się na wprowadzenie w życie postanowień układu pokojowego z 1997 roku. Także ważnym konfliktem zbrojnym na terenie Azji jest konflikt indyjsko- pakistański. Konflikt ten rozpoczął się już w 1947 roku, kiedy to Indie odzyskały niepodległość, a księstwo Kaszmiru zostało włączone do Indii. W efekcie końcowym Kaszmir w 1949 został podzielony, ale Indie i Pakistan są w ciągłej gotowości bojowej. Również wiele konfliktów zbrojnych można zaobserwować w Azji Mniejszej. Tutaj w ostatnim ćwierćwieczu wojnę lub starcia zbrojne stoczyły: Iran, Irak, Izrael, Paletyńczycy oraz Kurdowie. Ci ostatni, czyli Palestyńczycy i Kurdowie, walczą o niepodległość. Wszystkie te konflikty są lub były w ostatnim czasie bardzo naświetlone przez media. Należy więc wspomnieć o co tak naprawdę toczyły się te walki. Wojna iracko-irańska w latach 1980-1988. Powodem był spór o granicę, natomiast pretekstem wybuchu wojny pomoc Iranu dla Kurdów. Kolejny konflikt to konflikt palestyńsko- izraelski, którego powodem są trzy sporne sprawy: podział terytorialny, stworzenie państwa palestyńskiego oraz powrót uchodźców. Potyczki trwają ciągle. W wielu krajach graniczących z Izraelem powstały obozy uchodźców palestyńskich, które jednocześnie pełniły rolę ruchu oporu. W 1964 roku rozpoczęła swoją działalność Organizacja Wyzwolenia Palestyny. W 1987 roku została utworzona Autonomia Palestyńska, w której skład weszła Strefa Gazy i Zachodni Brzeg Jordanu. Z większości obszarów Autonomii wycofały się wojska izraelskie. Jednak Palestyńczycy chcą nie autonomii, ale suwerenności. Nie pomogła więc inicjatywa pokojowa państw zewnętrznych, które opracowały plan pokojowy tzw. mapę drogową, nie pomogły nawoływania polityków i ludzi Kościoła. Obydwie strony stoją twardo przy swoich warunkach i jeżeli nie dogadają się one między sobą to nie zakończą one tego konfliktu. Jest jeszcze jeden konflikt zbrojny w tamtym środowisku to sprawa niepodległościowa Kurdów. Walki o niepodległość tej niewielkiej grupy etnicznej rozpoczęły się jeszcze za rządów Saddama Husajna. Problem powrócił podczas interwencji USA w Iraku w 2000 roku. Wtedy Kurdowie dali znowu o sobie znać. To oni stali za niektórymi zamachami terrorystycznymi w Iraku w ostatnim czasie. Również sam Irak dwukrotnie w ostatnich latach przeżywał wojnę z USA. Pierwsza tzw. piaskowa burza w latach 90-tych XX wieku, kolejna to wojna przeciwko reżimowi Saddama Husajna i obawie przed produkcją broni chemicznej i biologicznej przez Irak w 2000 roku. Wojna ta zakończyła się już, chociaż oficjalnie wojska amerykańskie oraz koalicja stacjonuje w Iraku z powodu licznych zamachów terrorystycznych i nieustabilizowanej sytuacji politycznej. W 1967 roku doszło do pojedynku lotniczego izraelsko-syryjskiego, w czasie którego zostało zestrzelonych 6 samolotów syryjskich. W jego następstwie Naser zamknął Cieśninę Tiran dla żeglugi Izraelskiej, blokując dostęp do portu Eilat. Doprowadziło to do mobilizacji armii arabskich i izraelskiej i ich wyjścia na pozycje bojowe. Dnia 5 czerwca lotnictwo izraelskie zaatakowało niemal całe siły lotnicze Arabów. Natarcie lądowe trwało 6 dni - wojna sześciodniowa i przy minimalnych stratach Izraela zakończyło się błyskawicznym zwycięstwem Izraela na wszystkich frontach. Żydzi zajęli egipskie terytoria po Kanał Sueski. W listopadzie 1967 r. Rada Bezpieczeństwa uznała zabór tych ziem za niedopuszczalny i nakazała wycofanie się Izraelowi. Izrael nie podporządkował się rezolucji, a ponadto rozpoczął budowę nowych osiedli żydowskich - kibuców. Rewanż na to upokorzenie nastąpił w październiku 1973 roku i przeszedł do historii pod nazwą wojny Yom Kippur lub Ramadanu. Dyplomacji amerykańskiej udało się doprowadzić do separastycznego pokoju Izraela z Egiptem w 1979 roku w Camp David. Na mocy tego porozumienia Izrael wycofał się z Synaju, Izrael został uznany przez Egipt i oba kraje nawiązały pełne stosunki dyplomatyczne. Pozostałe kraje arabski potraktowały pokój jako zdradę przez Egipt interesów arabskich i nie zmieniły swej polityki w stosunku do Izraela. Dopiero po wojnie w Zatoce Perskiej powstała nadzieja na kompromis. Od 1991 roku w Madrycie toczą się, z przerwami, rokowania z udziałem wszystkich stron konfliktu. W Europie, na kontynencie, na którym nie wyobrażamy sobie konfliktów i wojen od czasu zakończenia II wojny światowej toczy się bądź toczyło w ostatnich latach kilka poważnych starć zbrojnych. Najbardziej rozpowszechnionym przez media jest konflikt Basków, którzy próbują utworzyć swoje suwerenne państwo. Walki te rozpoczęły się 1959 roku. Z tymi starciami związana jest również działalność organizacji ETA, która po zawiesiła broń w 1998 r. Ale już rok później, czyli w 1999r. ETA ogłosiła powrót do walki zbrojnej. W 2000 roku była odpowiedzialna za serię zamachów bombowych w Hiszpanii. Innym ważnym konfliktem na arenie europejskiej była wojna Jugosławii, czego skutkiem było utworzenie niepodległych państw takich jak: Bośnia i Hercegowina, Macedonia, Chorwacja. Próby odzyskania przez Jugosławię wpływu doprowadziły do licznych wojen domowych w nowo co utworzonych państwach. Jedną właśnie z takich wojen to wojna w Bośni. Była ona całkowitym zaskoczeniem dla międzynarodowej opinii publicznej. Skutkiem walk w Bośni były głównie czystki etniczne powiązane z śmiercią około 200 tys. osób. Bośnia i Hercegowina w 1991 ogłosiły niepodległość, ale już kilka miesięcy później Bośniacy zaczęli dokonywać aneksji autonomicznych prowincji, mordować i wysiedlać mniejszości etniczne. Państwo pogrążyło się w wojnie domowej. Interwencje państw zewnętrznych nie przyniosły skutku aż do 1995 roku, kiedy to USA rozpoczęło próby porozumienia między Serbią, Bośnią i Chorwacją. Są również starcia zbrojne w Europie, które zaczęły się na początku lat 90-tych XX wieku i trwają nadal. Najlepszym przykładem takich starć jest wojna w Czeczenii, która toczy się pomiędzy władzą centralną a dążącą do niepodległości republiką. Obecnie w Czeczenii nie ma spokoju, chociaż oficjalnie wojska rosyjskie wycofały się. Konflikt trwa nadal, ponieważ Czeczenii pragną stworzenia niezależnego państwa, a Rosja godzi się tylko na szeroką autonomię Czeczenów. Na kontynencie amerykańskim trwają konflikty zbrojne. Są to starcia w Peru czy Kolumbii. Powodem tych starć jest głównie walka o władzę i wpływy. Peru to arena krwawych konfliktów w latach 80-tych XX wieku. Wojna rozpoczęła się od wyboru na prezydenta Abimaela Guzmana, który w 1992 roku został aresztowany. Rok później to jest w 1993 roku walki ucichły a w Peru zapanował długo oczekiwany spokój. Kolumbia to kraj, w którym krew to codzienność od lat 80-tych XX wieku. W starciach tych biorą udział dwie powstałe jeszcze w latach 60-tych organizacje partyzanckie. Są to: FARC i ELN. Obecnie gdy większość konfliktów słabnie wojna domowa w Kolumbii przeżywa właśnie swój rozkwit. Nie wiadomo ile jeszcze potrwa lecz pewne jest, że zginie w niej dużo niewinnych cywilów, którzy nie myśleli nawet o władzy. Stosowanie przemocy wobec człowieka jako jednostki oraz grup społecznych różniących się poglądami politycznymi, rasą kolorem skóry, wyznaniem jest stare, jak stara jest ludzkość. Występuje ona także i w świecie współczesnym. Różnica polega na tym, że współczesne społeczeństwa uważają stosowanie przemocy wobec ludzi, którzy nie popełnili czynów uważanych za przestępstwa za akty niehumanitarne i sprzeczne z poczuciem ogólnoludzkiej sprawiedliwości. Stąd też społeczność międzynarodowa, przerażona aktami ludobójstwa w okresie II wojny światowej stara się wypracować możliwe do powszechnego zaakceptowania prawa człowieka i ujawnić ich łamanie opinii publicznej. Plagą współczesnego świata, szczególnie w latach 60-tych i 70-tych stał się międzynarodowy terroryzm. Był on co prawda odpowiedzią na terroryzm państwowy, tzn. na stosowanie bezprawnych aktów przemocy przez władze niektórych państw (np. Izrael wobec Palestyńczyków na terytoriach okupowanych), ale w większości akcje terrorystyczne były skierowane przeciwko przypadkowym i niewinnym ludziom. Od 1968 r. do kwietnia 1974 r. nastąpiło swoiste apogeum terroryzmu, gdyż miał miejsce aż 507 akcji terroru, w wyniku których śmierć poniosło 520 osób. Istnieje również terroryzm religijny np. średniowieczna sekta islamska assasynów, czy japońska sekta buddyjska Najwyższa Prawda Aum. Leksykalnie „terror” w sensie dosłownym oznacza: strach i grozę, stan wielkiej bojaźni i trwogi. Obecnie możemy rozpatrywać różne organizacje terrorystyczne w określonych nurtach. I tak: nurt anarchistyczno-lewacki to Czerwone Brygady we Włoszech, Frakcja Armii Czerwonej - RAF w Niemczech, Akcja Bezpośrednia we Francji; nurt separastyczno-narodowościowy to Irlandzka Armia Republikańska - IRA w Ulsterze, Wolność dla Kraju Basków - ETA obejmuje zasięgiem Hiszpanię i Francję; nurt komunistycznego ekstremizmu to Tupakamaros w Urugwaju, Rewolucyjna Akcja Ludu - ERP w Argentynie, Japońska Armia Czerwona; nurt narodowo-wyzwoleńczy to Czarny Wrzesień i Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny - LFP; nurt neofaszystowski - Nowy Ład we Włoszech; nurt skrajnej prawicy to Stowarzyszenie Obrony Ulsteru - UDA, Ochotnicze Siły Ulsteru - UVF; nurt religijny to przede wszystkim fundamentaliści islamscy np. Hamas obejmujący Strefę Gazy i Zachodni Brzeg, czy sekta buddyjska „Najwyższa Prawda Aum”. W Europie najbardziej rozpowszechnione stały się akcje terrorystyczne dwóch ugrupowań IRA i ETA. Irlandzka Armia Republikańska - IRA powstała w 1919 roku jako zbrojne ramię nacjonalistów irlandzkich w celu walki metodami terrorystycznymi o przyłączenie Irlandii północnej do niepodległej Republiki Irlandii. Po II wojnie światowej nie przejawiała aktywności. Ożywienie nastąpiło w połowie lat 50-tych, kiedy jej celem stało się załamanie brytyjskich rządów w Irlandii Północnej. Odpowiedzią na jej działalność było powstanie organizacji protestanckich walczących o utrzymanie panowania brytyjskiego. Zmienił się wówczas jej charakter, przekształciła się w organizację nacjonalistyczno-religijną, występując w obronie katolików. Na początku lat 70-tych IRA zawiesiła działalność zbrojną przechodząc do walki politycznej. Wyodrębniła się z niej wówczas tzw. Tymczasowa IRA kontynuująca walkę zbrojną. Przeprowadziła ona szereg głośnych zamachów terrorystycznych na obszarze Irlandii Północnej i Wielkiej Brytanii. Do najgłośniejszych akcji należał zamach bombowy na siedzibę brytyjskich premierów w dniu 7 lutego 1991 roku, w którym na szczęści nikt nie zginął. Wolność dla Kraju Basków - ETA to baskijska organizacja terrorystyczna, która powstała w latach 30-tych w celu walki z hiszpańskim reżimem frankistowskim. Natężenie działań terrorystycznych ETA miało miejsce w pierwszej połowie lat 70-tych, zginął wówczas z ich rąk premier Hiszpanii Koniec rządów przyniósł zmianę sytuacji - w 1979 r. Baskowie otrzymali szeroką autonomię. ETA uznała ją za niewystarczającą i proklamowała walkę o niepodległe państwo Basków, ale straciła poparcie społeczne. Na początku lat 90-tych, zgodne współdziałanie policji francuskiej i hiszpańskiej rozbiło ETA i jej działalność praktycznie zamarła. Do najczęstszych metod likwidacji konfliktów zbrojnych, należą mediacje międzynarodowych organizacji, nakładanie wszelkiego rodzaju sankcji, a także poprzez interwencję zbrojną. Ta ostatnia miała miejsce między innymi dwukrotnie w Iraku, najpierw we wczesnych latach dziewięćdziesiątych, potem w roku 2003. Doszło wówczas do ostatecznego obalenia władzy Saddama Husajna. Warto zauważyć, że wiele, trwających od lat konfliktów, zostało w wieku XX rozwiązane. Przykładowo wymienić można konflikt w Kambodży, zakończony w roku 1992 oraz na Bliskim Wschodzie w 1994, który trwał od roku 1967. Sytuacja uległa na pewien czas uspokojeniu, po podpisaniu w roku 1998 „zawieszenia broni” przez terrorystyczną organizację ETA. Zresztą sami Baskowie masowymi protes-tami wyrazili dezaprobatę dla jej aktów przemocy. Wybory do lokalnego parlamentu w 1998 roku nie zachwiały na razie ustrojem kraju Basków. Tymczasem bomby wybuchają Konflikt zbrojny to rodzaj przemocy zbrojnej, której celem jest osiągnięcie zamierzonych celów uzbrojonych i zorganizowanych grup, które wykorzystują do tego celu działań zbrojnych. Rodzaje konfliktów zbrojnych: - etniczne - kulturowe - narodowościowe - religijne - polityczne - historyczne - ekonomiczne Ustalenie jednego podłoża konfliktów często jest trudne, gdyż zazwyczaj napięcie społeczne jest zwiększane aż do eskalacji problemu. Im trwa on krócej, tym łatwiej wskazać główną przyczynę kolejnych ataków, czy zamachów. EUROPA Na kontynencie europejskim obecnie mamy 3 konflikty zbrojne: 1) konflikt baskijsko-hiszpański – podłoże narodowościowe Baskowie są mniejszością etniczną zajmującą tereny położone w Hiszpanii nad Zatoką Biskajską, którzy dążą do utworzenia własnego państwa. Mimo wielu prób zawieszenia broni i rozejmów ETA (Baskijska Ojczyzna i Wolność) łamała je wielokrotnie organizowaniem zamachów terrorystycznych 2) wojna na Ukrainie – wojna domowa, narodowościowa Ukraina leży we wschodniej części Europy, gdzie graniczy z Rosją. Bezpośrednim powodem wybuchu ulicznych protestów było odłożenie podpisania umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską przez prezydenta Ukrainy Wiktora Janukowicza. Ponadto wraz z rozwojem wydarzeń mieszkańcy Krymu zaczęli wykazywać chęć aneksji do Rosji. 3) wojna w Czeczeni – podłoże początkowo narodowościowe, obecnie związana z ekspansją islamu Czeczenia jest położona w południowo-wschodniej Rosji, na Północnym Kaukazie, gdzie graniczy z Gruzją. W pierwszych latach wojny Rosja chciała oficjalnie wcielić ten region do swojego państwa, ale mieszkańcy stawiali zbrojny opór. Po zajęciu całego terenu przez wojska zostało ono wycofane, ale od kilku lat obserwuje się na tam zamachy terrorystyczne, ataki na ludność rządową i cywilną Rosji, za co odpowiada Emirat Kaukaski. Powodem jest chęć stworzenia państwa islamskiego na Północnym Kaukazie. AZJA Konflikty na kontynencie azjatyckim związane są różnicami etnicznymi, religijnymi. 4) wojna między Armenią i Azerbejdżanem – podłoże etniczne, polityczne Ormianie – ludność etniczna Armenii przejęła kontrolę nas Górskim Karabachem, który wcześniej należał do Azerów – ludności etnicznej Azerbejdżanu, co wywołało walki zbrojne w celu jego odzyskania 5) konflikt w Iranie – podłoże etniczne, religijne Partia na rzecz Dobrego Życia w Kurdystanie (PJAK) walczy z islamskim reżimem 6) konflikt w Turcji – podłoże narodowościowe Kurdystańska Partia Robotnicza (PKK) dąży do zwiększenia autonomii tureckiej mniejszości kurdyjskiej 7) wojna domowa w Syrii – podłoże polityczne, etniczne Rebelianci walczą ze zwolennikami prezydenta Baszara al-Assada oraz Państwem Islamskim 8) konflikt między Izraelem i Palestyną – podłoże religijne, narodowościowe Palestyńczycy dążą do utworzenia niezależnego państwa w Strefie Gazy i Zachodnim Brzegu w Jerozolimie, podczas gdy całe terytorium należy do Izraela 9) wojna w Afganistanie – podłoże polityczne, religijne Afgańskie siły rządowe walczą z fundamentalistycznym ugrupowaniem islamskim, czyli talibami oraz innymi grupami islamistycznymi o władzę w państwie. Rząd państwa jest wspierany przez Stany Zjednoczone i NATO 10) konflikt w Pakistanie – podłoże narodowościowe Mieszkańcy Beludżystanu, położonego w południowo-zachodnim Pakistanie, walczą o stworzenie niepodległego państwa 11) konflikt indyjsko-pakistański – podłoże etniczne Regionem spornym jest Dżamm i Kaszmir leżące na terytorium Pakistanu i Indii, gdzie po utworzeniu tych dwóch niepodległych państw różnych religijnie i kulturowo, na tym obszarze zamieszkała ludność bez wyraźnej dominacji etnicznej i wyznaniowej. Oficjalnie podzielony między obydwa te państwa, jednak państwa są w ciągłej gotowości bojowej 12) konflikt w Indiach – podłoże ekonomiczne Naksalici lub inaczej maoiści prowadzą powstanie w środkowych i wschodnich Indiach, którego przyczyną są nierówności ekonomiczne oraz marginalizacja części społeczeństwa kraju 13) konflikt w Myanmar – podłoże etniczne, religijne Rebelie przeciwko władzy różnych nacji i ugrupowań religijnych 14) konflikt na Filipinach – podłoże religijne Moro Islamski Front Wyzwolenia (MILF) dąży do utworzenia odrębnego państwa w południowych regionach chrześcijańskich Filipin. Maoistyczni rebelianci z Nowej Armii Ludowej (NPA) dążą do obalenia rządu i utworzenia państwa komunistycznego 15) konflikt w Tajlandii – podłoże religijne, narodowościowe Muzułmanie dążą do stworzenia własnego państwa w południowej części buddyjskiej Tajlandii 16) wojna w Iraku – podłoże religijne Siły bezpieczeństwa kraju wspierane przez USA walczą z Państwem Islamskim AMERYKA PÓŁNOCNA I POŁUDNIOWA Na kontynentach amerykańskich obecnie są dwa konflikty zbrojne jeden w Meksyku, drugi w Kolumbii. 17) konflikt w Meksyku – podłoże głównie ekonomiczne Meksyk to państwo, w którym rywalizują ze sobą organizacje zajmujące się produkcją i handlem narkotykami, czyli kartele narkotykowe. Rywalizują ze sobą o dominację nad tym rodzajem handlu w Ameryce Północnej. Starcia i nieporozumienia między nimi powodują wzrost przestępczości zorganizowanej, w tym handel ludźmi, korupcję, ataki terrorystyczne. 18) konflikt w Kolumbii – wojna domowa Konflikt między FARC (Rewolucyjne Siły Zbrojne Kolumbii), ELN (Armia Wyzwolenia Narodowego), EPL (Ludowa Armia Wyzwolenia) a rządem. FARC, ELN, EPL to partyzanckie ugrupowania lewicowe. Bezpośrednią przyczyną zamieszek było zabójstwo jednego z polityków oraz decyzje polityczne między innymi zrównanie prawa do stosowanie broni zarówno organizacji jak i sił rządowych jak również rywalizacja karteli narkotykowych. Najwięcej konfliktów zbrojnych toczy się obecnie w Afryce i w Azji. AFRYKA W Afryce większość z nich ma podłoże religijne, a także etniczne. Granice państw zostały wydzielone nienaturalnie i nie pokrywają się z rzeczywistymi granicami narodowościowymi, dlatego wiele mieszkańców ma poczucie silnej przynależności etnicznej, a nie narodowościowej. 19) konflikt w Algierii – podłoże religijne Al-Kaida działając w krajach Maghrebu (państwach północnej Afryki) ma na celu uwolnienie tych państw z islamskich rządów i wpływów państw Zachodu. 20) konflikt w Mali – podłoże etniczne, religijne Tuaregowie, czyli rdzenna ludność Berberii zamieszkująca obszar Sahary walczą o autonomię w Mali. Dołączają się do nich muzułmanie, którzy chcą jednocześnie wprowadzić prawo szariatu (prawo obowiązujące wyznawców islamu). 21) konflikt w Libii – podłoże polityczne Rząd Zgody Narodowej wspierany przez ONZ rywalizuje z drugim rządem zwanym Libijska Armią Narodową. Przedmiotem sporów jest władza. 22) konflikt w Nigerii – podłoże religijne Islamistyczna grupa Boko Haram dąży do założenia własnego kalifatu, czyli islamskiego ustroju politycznego w północnej Nigerii 23) konflikt w Darfurze (Sudan Południowy) – podłoże etniczne Rząd prowadził politykę niesprawiedliwości i braku równością dla wszystkich mieszkańców państwa, dlatego Ruch Sprawiedliwości i Równości (JEM) i Ruch Wyzwolenia Sudanu (SLM) oskarżyły rząd o faworyzowanie arabów kosztem murzyńskich rolników. 24) wojna domowa w Sudanie Południowym – podłoże polityczne, etniczne konflikt między zwolennikami prezydenta kraju Salvy Kira, etnicznego Dinka, a zwolennikami byłej wiceprzewodniczącej, etnicznej Nuer. Dodatkowo zastępca prezydenta stanął na czele sił antyrządowych, które rozpoczęły walkę zbrojną z armią. 25) wojna domowa w Ugandzie – podłoże polityczne Alianckie Siły Demokratyczne (ADF) wraz z powstańcami muzułmańskimi walczą, o obalenie rządu Ugandy i Demokratycznej Republiki Konga 26) Armia Oporu Bożego – podłoże religijne Celem Armii Oporu Bożego (działającej w Ugandzie i rozprzestrzeniającej się) jest założenie państwa opartego na Dziesięciu Przykazaniach Bożych, poprzez próby obalenia oficjalnych rządów oraz prowadzenie powszechnego terroru ludności cywilnej 27) wojna domowa w Demokratycznej Republice Konga – podłoże polityczne walki zbrojne o władzę różnych ugrupowań politycznych. 28) wojna domowa w Somalii – podłoże etniczne, polityczne, religijne Przyczyną wojny domowej w Somalii jest brak instytucji państwowych i administracyjnych ze względu na charakter ludów zamieszkujących państwo, gdyż Somalijczycy nie uznają władzy zwierzchniej, co jest powodem ich walk. W ostatnim czasie coraz częstsze jest również Zobacz również Wybrzeża morskie – typy Pustynie Dziura ozonowa Rozmieszczenie ludności Australii Fronty atmosferyczne Aglutynacja Stałe wiatry na Ziemi Klimaty strefowe i astrefowe - cechy Góry zrębowe Zagrożenia meteorologiczne Transport przesyłowy Arktyka Wyspa Czedżu (Jeju) Biogaz Falowanie wiatrowe
  1. Лոηዐданεф жεሖωδοջо учοτаф
    1. Елጅкрект кис уςቀзви ቭձушιсрጱву
    2. Щоቅαኄጉቺ ւθвуч ιգоξխ բожоռоժ
  2. ጰቀачатв ሣጺлሰфоμусл

Wojna Rosji z Ukrainą. Dzień 346. 24 lutego 2022 roku Rosja rozpoczęła pełnowymiarową inwazję na Ukrainę. Aktualizacja: 05.02.2023 06:58 Publikacja: 04.02.2023 06:40. Reklama.

Konflikty zbrojne we współczesnym świeciePrzyczyny i klasyfikacja współczesnych konfliktówspory terytorialnespory ideologicznespory religijnerywalizacja o surowcerywalizacja o dominację w regionieproblemy narodowościowe i etniczneosłabienie i rozpad państwaPrzyczyny konfliktów54321wojnaograniczona wojnakryzys z użyciem przemocykryzys bez użycia przemocyspór15231589171z użyciem przemocybez użycia przemocywysokieśrednieniskiepoziom natężeniarodzaj konfliktuliczba konfliktówpoziom przemocyskala natężeniaKonflikty na Bliskim WschodzieWojna w SyriiWojna w IrakuWojna w AfganistanieWojna w JemenieWojna pomiędzy Armenią i AzerbejdżanemWojna w Sudanie PołudniowymKonflikt Izraelsko-PalestyńskiWojny na Bliskim WschodzieWojna w SyriiWojna w JemenieWojna w IrakuWojna w AfganistanieWojna w Sudanie PołudniowymWojna Armenii z Azerbejdżanem o Górski KarabachKonflikt Izraelsko-PalestyńskiWojna w SyriiStrony konfliktuSyryjski rząd Baszara Al-AsadavsSyryjska opozycja, KurdowiePaństwo Islamskie (ISIS)vsTło konfliktuW 2011 roku na fali Arabskiej Wiosny doszło do wystąpień przeciwko dyktaturze Baszara Al-Asada. Protesty przerodziły się w wojnę domową. W konflikcie uczestniczy wiele zwalczających się wzajemnie stron. Wojna w Syrii spodowowała wielki kryzys humanitarny i 7 mlnuchodźców z SyriiBaszar al-Asadczas trwania: 2011 - do dziśPoziom natężenia obecnie:5Terroryści z organizacji Państwo Islamskie wykorzystali konflikty w Syrii i Iraku i założyli swoje własne "quasi-państwo" na części terenów tych państw. Wprowadzili na tym obszarze zbrodnicze rządy opierające się na terrorze i masowych mordach. Na szczęście obecnie zajęte przez nich obszary zostały w IrakuStrony konfliktuUSA i sojusznicyvsIracki rządAl-Kaida, ISISvsTło konfliktuW 2003 roku Amerykanie zdecydowali się zaatakować Irak rządzony przez Saddama Husseina. Pretekstem było rzekome posiadanie posiadanie przez irackiego dyktatora broni chemicznej i biologicznej. Amerykanie zdobyli Irak, skazali Husseina na śmierć, jednak walki trwają do dzisiaj, włączyło się do nich również Husseinczas trwania: 2003 - do dziśPoziom natężenia obecnie:5Wojna w AfganistanieStrony konfliktuMiędzynarodowe siły NATO, rząd AfganistanuvsTalibowie, afgańska Al-KaidaTło konfliktu11 września 2001 terroryści z organizacji Al-Kaida dokonali zamachu na amerykański World Trade Center. Na terenie Afganistanu ukrył się przywódca organizacji Osama Bin Laden. Amerykanie zdecydowali się na zbrojną Bin Ladenczas trwania: 2001 - do dziśPoziom natężenia obecnie:5Wojna w JemenieStrony konfliktuwładze Jemenu wspierane przez Arabię Saudyjskąvsrebelianci Huti wspierani przez IranTło konfliktuKonflikt toczony na tle politycznym i religijnym. Wojna jest wyjątkowo brutalna wobec ludności cywilnej, która znalazła się w katastrofalnej sytuacji humanitarnej. 1/3 mieszkańców Jemenu głoduje, w tym połowa dzieci jest zagrożona śmiercią trwania: 2004 - do dziśPoziom natężenia obecnie:51/3mieszkańców Jemenu głodujeWojna Armenii z AzerbejdżanemStrony konfliktuArmenia ze wsparciem RosjivsAzerbejdżan ze wsparciem TurcjiTło konfliktuWraz z rozpadem ZSRR na przełomie lat 80 i 90 pojawiły się konflikty graniczne Armenii i Azerbejdżanu o region zwany Górskim Karabachem, który jest zamieszkany przez Ormian. Pierwsza wojna w latach 90 zakończyła się zwycięstwem Armenii, natomiast współczesna wojna z 2021 roku zakończyła się zwycięstwem Azerbejdżanu, który zajął większość spornego trwania: - 1988 do dziśKonflikt Izraelsko-PalestyńskiStrony konfliktuIzrael wspierany przez USAvsArabskie organizacje Hamas i HezbollahTło konfliktudługotrwały konflikt pomiędzy Żydami/Izraelczykami a Palestyńczykami trwający od połowy XX wieku, będący częścią konfliktu izraelsko-arabskiego. W wyniku kolejnych wojen wygrywanych przez Izrael, Palestyńczycy utracili swoją niezależność, którą od lat próbują trwania: 1948 - do dziśAutonomia PalestyńskaPaństwo IzraelWojna w Sudanie PołudniowymStrony konfliktuvsRząd Sudanu PołudniowegoTło konfliktuPo uzyskaniu niepodległości przez Sudan Południowy w 2011 roku natychmiast wybuchły międzyplemienne konflikty wewnętrzne, które przekształciły się w wojnę domową. Wywołała ona ogromny kryzys humanitarny. Według UNICEF wciąż 250 tys. najmłodszych dzieci jest zagrożonych śmiercią głodową. Pomocy humanitarnej potrzebuje tam 7 mln ludzi, w tym 4,2 mln trwania: 2011- do dziśRebelianci6 mlnmieszkańców Sudanu Południowego jest zagrożonych głodemArabska WiosnaArabska Wiosna - fala gwałtownych protestów społecznych w latach 2010-2011, która przeszła przez arabskie kraje bliskiego wschodu. Przyczyny tych wystąpień miały przyczyny ekonomiczne i - w 2010 roku doszło do obalenia sprawującego władzę od 1987 roku Zin Al-Abidina Ben - w 2011 roku wybuchły gwałtowne protesty przeciwko sprawującemu władzę od 1981 roku prezydentowi Husniemu Mubarakowi. Rewolucja zakończyła się rezygnacją - w 2011 roku doszło do powstania przeciwko dyktatorowi Muammarowi Kaddafiemu. Została przeprowadzona międzynarodowa operacja przeciwko libijskiemu przywódcy, który został zabity. Do dzisiaj w Libii trwają walki al KaddafiLibijski pułkownik, polityk i dyktator w latach 1969-2011. Twórca socjalizmu arabskiego. Dążył do zjednoczenia świata arabskiego oraz współpracy państw afrykańskich. Nieprzejednany wróg USA i Izraela. Znacjonalizował libijski przemysł naftowy. Okrutny dyktator, który więził,torturował i zabijał swoich przeciwników. Obalony i zabity w czasie Arabskiej Wiosny w 2011 zbrojne w Europie po 1989Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Fusce at faucibus tellus, eu lobortis libero. Morbi efficitur ipsum a laoreet molestie. Class aptent taciti sociosqu ad litora torquent per conubia nostra, per inceptos w JugosławiiWojna na UkrainieWojna w CzeczeniiWojny w EuropieWojna w JugosławiiWojna na UkrainieWojna w CzeczeniiWojny w JugosławiiStrony konfliktuvsRząd Jugosławii (Serbowie)Jugosławia była państwem, w którym mieszkali przedstawiciele różnych narodów i religii. Po upadku komunizmu w Europie poszczególne narody zaczęły dążyć do uzyskania niepodległości, czego nie chcieli zaakceptować Serbowie. Do najpoważniejszego konfliktu doszło w Bośni i Kosowie gdzie miały miejsce czystki etniczne i zbrodnie wojenne. Wojnę zakończyła interwencja wojsk trwania: 1991-1999Chorwaci, Bośniaccy muzułmanie, KosowianieWojna na UkrainieStrony konfliktuvsUkrainaW 2013 na Ukrainie doszło do rewolucji Euromajdanu i obalenia prorosyjskiego prezydenta Wiktora Janukowycza. W odpowiedzi na ryzyko straty wpływów na Ukrainie, Rosjanie zajęli Krym oraz podsycali separatystyczne nastroje na wschodzie Ukrainy. Prorosyjcy separatyści założyli republiki na wschodzie Rosji i odłączyli się od Ukrainy. Doprowadziło to do wojny Ukrainy ze wspieranymi przez Rosję samozwańczymi trwania: 2013 - dziśRosja, Ługańska Republika Ludowa, Doniecka Republika LudowaWojny w CzeczeniiStrony konfliktuvsRosjaPo rozpadzie ZSRR w 1991 Czeczeńcy proklamowali niepodległość swojego państwa. Rosjanie nie mieli zamiaru akcpetować takiego stanu rzeczy. Doszło do dwóch wojen czeczeńskich. Pierwsza (1994-1996) zakończyła się porażką Rosjan, natomiast druga (1999-2004) doprowadziła do podporządkowania Czeczenii przez Władimira trwania: 1994-2004CzeczeńcyterroryzmTerroryzm - szerzenie strachu, przemocy, grozy, używanie siły przeciwko osobom lub własności z pogwałceniem prawa, mające na celu zastraszenie lub wymuszenie na danej grupie określonych terroryzmupolitycznykryminalnyindywidualnyzbiorowyreligijnyterroryzm polityczny - dążenie do obalenia rządu, zmiany systemu politycznego, utworzenia nowego państwaterroryzm kryminalny- dążenie do pozyskania środków na finansowanie dalszej działalności, niszczenie indywidualny - celem ataku są konkretne osobyterroryzm zbiorowy - celem ataku są przypadkowe zbiorowości ludziterroryzm religijny- ataki są podejmowane na tle religijnymZnane organizacje terrorystyczneISIS - salaficka organizacja terrorystyczna oraz samozwańczy kalifat ogłoszony w 2014 roku na terytorium państwowym Iraku i Syrii. Państwo Islamskie to nie tylko ugrupowanie, ale również dżihadystyczne quasi-państwo. Jego nazwa i idea jest szeroko krytykowana i potępianaAl Kaida - sunnicka organizacja terrorystyczna organizująca zamachy terrorystyczne na całym świecie. Odpowiedzialna za atak na World Trade Center w Nowym Jorku. Na jej czele stał Osama Bin - separatystyczna organizacja terrorystyczna hiszpańskich Basków, która istniała w latach 1959–2018. Działała na terytorium w RwandzieW 1994 roku w Rwandzie doszło do jednej z największych tragedii XX wieku. Przy bierności sił międzynarodowych bojówki plemienia Hutu bestialsko zamordowały w ciągu 100 dni około 800 000 ludności konfliktuNotatka do zeszytuPrzyczyny konfliktów:-spory terytorialne-spory ideologiczne-spory religijne-rywalizacja o surowce-rywalizacja o dominację w regionie-probemy narodowościowe i etniczne- osłabienie i rozpad państwaKonflikty w Europie po 1989- Wojny w Jugosławii- Wojna na Ukrainie- Wojny czeczeńskierodzaje terroryzmu- polityczny- religijny- kryminalny-indywidualny-zbiorowyKonflikty na Bliskim Wschodzie- Wojna w Syrii- Wojna w Iraku- Wojna w Afganistanie- Konflikt Izraelsko-Palestyński- Wojna w Jemenie- Wojna w Sudanie Południowym- Wojna Armenii z Azerbejdżanemznane organizacje terrorystyczne- ISIS- Al Kaida- ETA wxVinoG. 454 445 101 344 150 105 387 375 251

konflikty zbrojne na świecie prezentacja